Bướm khế là một loài bướm khổng lồ, kích thước của chúng có thể to bằng mặt của một người trưởng thành. Loài bướm đêm này đang được ghi trong Sách Đỏ Việt Nam do sự quý hiếm của chúng.
Nội dung chính trong bài
Mô tả đặc điểm của bướm khế
Bướm khế có tên khoa học là Attacus atlas, thuộc họ Ngài hoàng đế, chúng thường sinh sống và đẻ trứng trên cây khế. Đây là loài bướm đêm lớn nhất thế giới và chúng còn được gọi với cái tên khác là bướm đêm Atlas.
Kích thước trung bình của bướm khế là khoảng 25 – 30cm (9.8 – 11.8 inch) và diện tích bề mặt cánh khoảng 400cm2. Đôi cánh của một cá thể của loài bướm này có thể to bằng mặt của người trưởng thành.
Bộ cánh to lớn của chúng nhỏ ở phần đuôi và to dần lên về phía đầu. Đôi cánh của bướm khế có nhiều màu sắc rất sặc sỡ. Mặt trên cánh của bướm khế có màu nâu đỏ, các hoa văn xen kẽ với những đường đen, trắng hồng, tím. Mặt dưới thì có hoa văn tương tự nhưng màu sắc nhạt hơn.
Trái ngược với đôi cánh khổng lồ, thân hình của bướm khế lại rất nhỏ và được bao phủ bởi một lớp lông. Trên đầu có một cặp râu khá lớn.
Bướm khế cũng giống như hầu hết các loài bướm khác, cá thể cái của loài này sẽ có kích thước lớn và trọng lượng lớn hơn so với con đực. Tuy nhiên, cặp râu của bướm đực sẽ lớn hơn nhiều so với bướm cái.
Điều đặc biệt là loài bướm khế không có miệng nên chúng không ăn bất kỳ một loại thức ăn nào trong vòng đời của mình. Mỗi lần bay sẽ lấy đi nhiều năng lượng nên chúng sẽ hạn chế tối đa việc bay qua bay lại.
Một con cái sẽ thường đợi một con đực đi cùng, thụ tinh, đẻ trứng và chết. Vòng đời của loài bướm khế rất ngắn, thông thường chỉ kéo dài từ một đến hai tuần.
Ở một số vùng của Ấn Độ, người dân thường lấy tơ của bướm khế để sản xuất một số đồ may mặc. Kén của loài bướm này được dùng làm túi nhỏ ở Đài Loan.
Thậm chí, do kích thước và những hoa văn trên đôi cánh của chúng mà nhiều nơi còn cho rằng loài bướm này liên quan đến các yếu tố tâm linh.
Vòng đời phát triển của bướm khế
Như đã nói ở trên, một vòng đời của loài bướm này khá ngắn, thông thường à từ 1 đến 2 tuần. Cá thể bướm khế có chu trình phát triển cũng giống như các loài bướm khác, bao gồm: Giai đoạn trứng, ấu trùng sâu bướm, nhộng và bướm trưởng thành.
Quá trình giao phối và đẻ trứng
Cá thể cái sẽ tiết ra một loại Pheromone thông qua một tuyến ở bụng để thu hút bạn tình. Với bộ râu nhạy bén mà con đực có thể phát hiện ra bướm khế cái cách đó vài km.
Sau khi được thụ tinh, cá thể bướm khế cái sẽ đẻ một số trứng có hình cầu, đường kính khoảng 2.5mm ở mặt dưới của lá cây.
Giai đoạn sâu bướm
Sau khoảng 2 tuần, trứng của bướm khế sẽ nở ra thành ấu trùng và ăn những loại lá cây ở xung quanh chúng.
Những con sâu bướm này có thể dài tới 11.5cm và có đường kính thân khoảng 2.5cm. Thân của sâu bướm khế có màu xanh, xen vào đó là những chiếc gai trắng.
Nhộng của bướm khế
Khi sâu bướm đạt tới chiều dài khoảng 11.5cm thì chúng đã sẵn sàng để thành nhộng. Những con sâu bướm khế sẽ tạo thành một cái kén dài 7 – 8cm, đan xen với những chiếc lá để tạo độ ẩm. Những chiếc kén này thường được gắn vào một cành cây nhờ vào một sợi tơ.
Những con nhộng sẽ nở thành bướm khế trưởng thành sau khoảng 4 tuần tùy thuộc vào các điều kiện môi trường khác nhau.
Bướm khế trưởng thành
Bướm đêm trưởng thành là loài sinh vật khá yếu ớt. Để bảo tồn năng lượng, loài bướm khế sẽ nghỉ ngơi vào ban ngày và bay vào ban đêm. Chúng cũng hạn chế tối đa việc phải bay lượn để duy trì năng lượng trong cơ thể.
Do không có miệng nên bướm khế không thể ăn và hoàn toàn phụ thuộc vào lượng chất béo mà chúng dự trữ được trong giai đoạn ấu trùng sâu bướm. Chính vì vậy, loài bướm đêm này chỉ sống được khoảng từ 1 đến 2 tuần với mục đích duy nhất là tìm kiếm bạn đời.
Chúng ta có thể nhìn thấy loài bướm này quanh năm, nhưng thời điểm mà bướm khế xuất hiện nhiều nhất vào khoảng thời gian từ tháng 11 đến tháng 1 hàng năm.
Phân bố và môi trường sống của bướm khế
Bướm khế chủ yếu sinh sống ở môi trường rừng nhiệt đới khô, rừng thứ sinh và cây bụi.
Các khu vực như Nam Á, Đông Á và Đông Nam Á là nơi phân bố nhiều nhất củ bướm khế
Ở Việt Nam, bướm khế cũng xuất hiện ở nhiều tỉnh thành trên cả nước như Sóc Trăng, Bình Dương, Bình Định, Nghệ An, Hải Dương,…
Nơi sống ưa thích của loài bướm này là dưới các tán cây. Đặc biệt, ở Việt Nam loài sinh vật này thường sống và đẻ trứng trên cây khế, đây cũng là một lý do mà chúng được gọi là bướm khế.
Thực trạng bảo tồn loài bướm khế hiện nay
Hiện nay, loài bướm khế đã được đưa vào Sách Đỏ Việt Nam, là một trong những loài cần được bảo tồn.
- Bướm khế được ghi trong Sách Đỏ Việt Nam cần phải được bảo vệ
Tuy bướm khế không phải là một trong những loài bị săn bắt với mục đích thương mại. Nhưng do quá trình đô thị hóa và việc rừng bị tàn phá làm cho môi trường sống của chúng đang dần bị thu hẹp.
Ngoài ra, việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trong sản xuất nông nghiệp cũng ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển của bướm khế. Các hóa chất dùng trong nông nghiệp dần làm cho trứng và ấu trùng sâu bướm bị tiêu diệt và gây ô nhiễm môi trường sống.
Với vẻ ngoài rất rực rỡ và kích thước khổng lồ, nên loài bướm khế thường gây tò mò cho những ai nhìn thấy chúng. Vì vậy, có rất nhiều người đã bắt và làm hại cá thể của loài bướm này để thỏa mãn sự tò mò của bản thân.
Do số lượng của bướm khế ngày càng giảm nên chúng ta cần phải bảo vệ loài động vật này. Người dân nên tạo điều kiện để sinh vật này có thể phát triển, không nên xua đuổi chúng khỏi các khu vườn của mình.
>> Xem thêm: Họ chào mào
Các cuộc hội thảo, hội nghị quốc tế cũng được tổ chức để đưa ra những giải pháp chống lại nạn buôn bán động vật hoang dã trái phép. Đồng thời, đưa ra những biện pháp để bảo tồn và phát triển các quần thể này. Đây là những vấn đề rất cấp thiết và cần phải có những hành động mạnh mẽ. Đó là một trong những nội dung được đăng tải trong các bài viết:
- https://hk.prnasia.com/story/164296-2.shtml
- https://en.prnasia.com/releases/apac/19456-0.shtml
Trên đây là những thông tin chi tiết về đặc điểm, vòng đời và thực trạng bảo tồn loài bướm khế hiện nay. Hy vọng qua bài viết này, bạn đọc sẽ nâng cao ý thức hơn trong việc bảo vệ bướm đêm Atlas nói riêng và các loài động vật hoang dã nói chung. Cùng nhau chống buôn bán động vật hoang dã trái phép.
