Họ cá mập hổ cát là một trong những loài săn mồi nguy hiểm nhất đại dương. Cùng tìm hiểu chi tiết về tập tính, phân loại và môi trường sống của những loài trong họ cá mập này qua bài viết dưới đây.
Nội dung chính trong bài
Phân loại các loài trong họ cá mập hổ cát
Theo các nghiên cứu của các nhà khoa học, họ cá mập hổ cát có 4 loài sau:
- Cá mập hổ cát (Carcharias taurus): Đây là loài được biết đến nhiều nhất và có số lượng lớn nhất.
- Cá mập hổ Ấn Độ (Carcharias tricuspidatus): Loài này ít được biết đến
- Cá mập hổ cát răng nhỏ (Odontaspis ferox): Loài này phân bố phổ biến trên toàn thế giới nhưng ít được nhìn thấy vì chững thường sống ở vùng nước sâu.
- Cá mập hổ cát mắt to (Odontaspis noronhai): Là một loài rất quý hiếm, sinh sống ở các vùng nước sâu ở Châu Mỹ.
Như vậy, có 2 loài trong họ cá mập hổ cát phổ biến nhất hiện nay là cá mập hổ cát và cá mập hổ cát răng nhỏ. Để phân biệt 2 loài này, chúng ta sẽ so sánh phần nửa sau của chúng:
- Cá mập hổ cát có phần dưới của vây đuôi nhỏ hơn các vây trên thân còn và cá mập hổ cát răng nhỏ thì ngược lại.
- Hai vây trên lưng của cá mập hổ cát thường có kích thước tương tự nhau. Cá mập hổ cát răng nhỏ thì vây sau sẽ nhỏ hơn vây trước.
- Hai vây lưng của cá hổ cát thường rất gần nhau và lùi hẳn ở nửa sau của cơ thể. Trong khi đó, vây lưng của cá mập hổ cát răng nhỏ lại cách xa nhau hơn và vây trước thường ở phía nửa đầu của cơ thể.
Cá mập hổ cát thường có hai vây lưng gần nhau
Phân bố và môi trường sống của họ cá mập hổ cát
Các loài cá mập này thường sinh sống ở nhiều khu vực khác nhau trên thế giới. Chúng có thể được tìm thấy ở Ấn Độ Dương, Thái Bình Dương và Đại Tây Dương.
Ở phía Tây của Đại Tây Dương, cá mập hổ cát phân bố dọc theo các bờ biển từ vịnh Mexico cho đến bắc Argentina. Phía Đông của Đại Tây Dương chúng cũng xuất hiện từ Địa Trung Hải đến miền Nam Cameroon.
Ở Ấn Độ Dương, cá loài trọng họ cá mập hổ cát phân bố trải dài từ Nam Phi đến miền Nam Mozambique, khu vực biển Đỏ và Ấn Độ.
Khu vực Thái Bình Dương, cá mập thường được nhìn thấy ở vùng biển của Nhật và Úc nhưng không có ở New Zealand.
Cá mập hổ cát thường sinh sống ở ven các bãi biển, cửa sông, vịnh cạn, các rạn đá san hô, vùng biển nhiệt đới. Độ sâu mà có loài này có thể sinh sống là khoảng 190m.
Đối với các loài cá mập hổ Ấn Độ và cá mập hổ cát mắt to có thể sinh sống ở tầng nước sâu hơn và ít khi nhìn thấy chúng.
Tập tính sống của họ cá mập hổ cát
Một trong những loài phổ biến nhất của họ động vật này là cá mập hổ cát, chúng thường săn mồi vào ban đêm. Ban ngày, loài cá mập này thường trú ẩn ở các hang động, rạn san hô, tảng đá ở độ sâu khoảng 20m.
Vào ban đêm, chúng rời khỏi nơi trú ẩn và đi săn mồi ở đáy đại dương. Loài cá mập này thường săn mồi ở cách xa nơi trú ẩn.
Con mồi của các loài trong họ cá mập hổ cát là những động vật ở tầng đáy biển, các loài cá. Thậm chí, chúng có thể tấn công những con mồi có kích thước lên đến nửa cơ thể hoặc ăn chính đồng loại.
Cá mập hổ cát có khả năng tấn công con mồi rất nhanh. Đôi khi chúng sẽ tập hợp lại để săn các đàn cá lớn.
Về tập tính sinh sản, quá trình giao phối sẽ diễn ra vào tháng 3 hoặc tháng 4 ở bán cầu bắc và từ tháng 8 – 10 ở bán cầu nam. Các con non khi phát triển trong bụng cá thể cái sẽ ăn thịt lẫn nhau để lấy chất dinh dưỡng.
Các mối đe dọa và thực trạng bảo tồn các loài trong họ cá mập hổ cát
Một số yếu tố đe dọa đến sự phát triển của loài cá mập này là chúng sinh sản khá ít. Mỗi lần chỉ đẻ 1 con non. Thời gian sinh sản khá lâu, có thể là một hoặc hai năm.
Mặc dù được coi là một trong những kẻ săn mồi nguy hiểm nhất đại dương nhưng số lượng của các loài trong họ cá mập hổ cát đang giảm nhanh cho sự đánh bắt của con người.
Ở khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương, cá mập hổ cát được coi là một loại thực phẩm có giá trị cao. Ở Nhật Bản, vây của loài cá này cũng là một mặt hàng thương mại phổ biến. Khu vực Bắc Mỹ thường dùng dầu gan cá mập để sản xuất mỹ phẩm. Loài cá này thường bị đánh bắt bằng mồi câu, lưới hoặc sử dụng chất hóa học.
Môi trường biển bị ô nhiễm cũng ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của con non.
Do các nguyên nhân trên, các loài trong họ cá mập hổ cát đang suy giảm số lượng nhanh chóng. Tình trạng đánh bắt quá mức loài cá này đang diễn ra ở nhiều nơi.
Các loài cá mập này đã được liệt kê vào Sách Đỏ của IUCN, nhóm những loài dễ bị tổn thương. Các hiệp hội bảo vệ động vật cũng đưa ra các cảnh báo về mức độ khai thác quá mức loài cá này của con người.
Vì vậy, cần phải đưa ra các biện pháp để hạn chế sự suy giảm số lượng nhanh chóng của các loài trong họ cá mập hổ cát nói riêng và động vật hoang dã nói chung.
Ngoài các loài trong họ cá mập hổ cát thì còn có rất nhiều loài động vật hoang dã bị đe dọa do nạn săn bắt và buôn bán trái phép. Nhiều vụ việc nuôi nhốt, vận chuyển và buôn bán những loài động vật này đã được phát hiện. Bài viết https://thediplomat.com/2019/07/the-stalemate-driving-vietnams-illegal-wildlife-trade/ đã nêu ra một vụ việc săn bắt và nuôi nhốt gấu lấy mật ở nước ta và nêu ra những vấn đề cần phải được giải quyết để hạn chế tình trạng này.
Trên đây là những thông tin về họ cá mập hổ cát và thực trạng bảo tồn loài cá này. Hy vọng, bài viết đã cung cấp cho độc giả những thông tin hữu ích về thế giới động vật.
>> Tìm hiểu thêm: Họ cá rồng
